Nicot, Thresor de la langue francoyse</font size=+2 color="#800000">

SEARCH DAF Home Onelook Search Dictionnaires d'autrefois User Manual ARTFL Project Comments

Previous page

Page 141

confortemain

Confortemain, m. C'est corroboration de main mise d'aucun inferieur, comme quand le seigneur feodal a mis en sa main le fief mouvant de luy, et nonobstant il implore la main du Roy pour conforter, c'est à dire fortifier la sienne, car celle du Roy s'appelle Confortemain, Maioris authoritatis interuentus: quasi manus augustioris coiniectio.

conforter

Conforter, Solari.

Conforter et confermer les gens de guerre, Milites confirmare, Animos militum confirmare.

confrairie

Confrairie, Phratria, Phiasus, Sodalitas, Sodalitium. B.

Le maistre de la confrairie, Phratriarchus, B.

L'argent des confrairies, Theorica pecunia, B.

confreres

Les confreres, Phratores, Synthiasotae, Sodales, B.

confronter

Confronter l'un à l'autre, pour en voir la comparaison, Componere alterum cum altero, Conferre, Committere, Componere, et altrinsecus coram sistere.

Confronter tesmoings, Testes coram componere, vel cum reo, B. ex Tacito.

Tesmoings confrontez, Testes altrinsecus reo commissi, B.

confrontation

Recolement et confrontation de tesmoings, Testium repetitio, atque cum reis compositio, B.

confus

Confus, Qui n'est point divisé, ne separé, Indistinctus, Confusus, Commistus.

Il est confus et opprimé de tesmoings, Obruitur aratorum testimoniis.

confusément

Confusément, Promiscue, Indistincte, Confuse.

Parler confusément, Confuse loqui.

confusion

Confusion et trouble ou desordre de toutes choses, Confusio.

Confusion et brouillement de plusieurs choses ensemble, Miscellanea, miscellaneorum.

Confusion universelle de toutes choses, Chaos.

confuter

Confuter, Confutare, Refutare.

Confuter un tesmoing, Luy faire si grande honte qu'il n'ose plus parler, Obruere risu testem.

congé

Congé, Commeatus ab eremodicio datus, Commeatus, Copia, Missio, Dimissio, Permissus, Permissio, Venia, Abeundi venia.

Le caier et rolle des congez et defauts, Eremodiciorum nomenclatura, B.

Sans mon congé, Iniussu meo.

Donner ou bailler pouvoir et congé, Copiam facere, Facultatem facere vel dare, Deferre potestatem.

Donner congé de faire quelque chose, Permittere.

Donner congé et laisser en aller, Dimittere.

Donner congé en matiere de gladiateurs, Rude donare.

Donner congé ou defaut, Eremodicium pronunciare secundum aliquem, B.

Je te baille congé de faire cela, Per me licet illud facias.

Donner congé de combatre, Copiam pugnae facere.

Congé donné de demander, etc. Vtrique data petendi quod velit, potestate.

Donner congé aux enfans de jouër, Pueris licentiam ludendi dare, vel potestatem facere.

Donner congé à ses escoliers, et ne faire plus estat d'enseigner, Dimittere scholam.

Quand le Preteur donnoit congé au Senat et conseilliers de se lever, Senatum mittere, vel dimittere, Dimittere et ablegare consilium. Ex Cicerone.

Donner congé à la partie accusée contre l'accusateur et delateur à faute de comparoir, Eximere ex reis.

Donner congé à un souldart pour quelque temps, Dare commeatum militi.

Congé donné à cause de exomnie, Missio causaria.

Quand ambition a donné congé à aucun, Emeritis stipendiis ambitionis.

Congé donné à l'intimé, Eremodicium secundum prouocatum datum, Prouocatus e citatis et prouocatis exemptus, et vadimonio solutus, Commeatus secundum prouocatum iudicatus, B.

Congé à l'intimé contre l'appelant, par faute de venir plaider sur sa cause d'appel, Eremodicium secundum prouocatum datum contra prouocatorem actionem causae detrectantem, B.

Tu as ton congé quand tu voudras, Nihil te iam moratur aula, B.

Il demanda congé de passer, Precario petiit iter per eum agrum, B. ex Liuio.

Prenant congé de luy, Valere dicens.

Prendre son congé, Commeatum accipere.

Finer le temps de son office, et prendre congé du magistrat, Abire magistratu.

Obtenir congé, Veniam impetrare.

Avoir son congé en matiere de guerre, Commeatum accipere proprie dicitur miles.

Avoir congé de demeurer où il nous plaist, Commeatum liberum impetrare.

Avoir son congé en matiere de gladiateurs, Rudem accipere.

Qui a eu son congé en matiere de gladiateurs, Rudiarius, rudiarij.

Quand un homme de guerre a servi son temps, et a son congé, Emeritum stipendium.

Signifier un congé, Commeatum denuntiare, B.

Rebatre un congé ou defaut, Commeatum inducere ab eremodicio datum, Edictum circunducere, B.

Le sauf d'un congé, Dies inducendi commeatus, B.

Defaut ou congé sauf, Eremodicium suspensum ex formula B.

Congé ou defaut pur et simple, Eremodicium iustum et semel pronuntiandum, Eremodicium absolutum, Commeatus iudicialis praesentaneus, Eremodicium iustum atque praesentaneum, B.

Un congé sauf certain temps selon la distance des lieux, Commeatus iudicialis in diem pronuntiatus pro interuallo locorum, B.

Tomber en danger d'un congé ou defaut, In fraudem vadimonij deserti incidere, B.

Demander congé contre l'appelant, Prouocantem occupare, cunctantique instare, dimitti se flagitare, et commeatum postulare.

Eslargir ou donner congé à un prisonnier, ou autre accusé, par faute de faire par sa partie adverse son devoir, Ex reis eximere hominem propter aduersarij detrectationem.

Se departir du congé ou defaut que l'on a obtenu, Ne s'en vouloir aider, Eremodicij gratiam facere, De iure eremodicij decedere, Eremodicium non exigere vel persequi.

Enregistrer et publier les congez et defauts, Efferre in album, publiceque proponere eremodiciorum commeatuumque nomina, B.

Congez ou defauts emportans gaing de cause, Eremodicia litium decretoria, B.

Appeler les scedules, ou les congez et defauts, Inclamare nomina desiderata eorum qui prouocatores, et qui prouocati erant, Inclamare nomina desiderata actorum, et nomina reorum desiderata, Eremodiciorum nomina inclamare, B.

congeler

Congeler, Congelare, Coagulare.

Estre congelé, Congelari, Concrescere, Coagulari.

congelation

Congelation, Congelatio, Concretio, Concretus, huius concretus, Coagulatio.

conglutiner

Conglutiner et joindre ensemble, Conglutinare.

conglutination

Conglutination, Conglutinatio.

congnoistre

Congnoistre, Cerchez Cognoistre.

congratuler

Congratuler, Testifier de parole la joye qu'on a du bien advenu à aucun, Congratulari.

Donner occasion à quelqu'un de congratuler à son ami, et luy dire le proficiat de quelque bien qui luy soit advenu, Compotem facere gratulationis.

congratulation

Congratulation, Congratulatio.

congre

Congre, Une sorte de poisson qu'on appelle ainsi, Congrus, vel Conger.

congreer

Congreer, Il vient de Concrescere, ou de Congregare.

Il se congrée en pierres pretieuses, Arescit in gemmas, vel Concrescit in gemmas.

Laict congrée et caillé, Lac concretum, vel coagulatum.

Le sang s'est congrée, fiché, et congelé de froid, Concreuit frigore sanguis.

congréement

Congréement et caillement ou congelation, Concretio, Concretus, huius concretus, Coagulatio, Congelatio.

congreger

Congreger, Congregare.

congregation

Congregation, Congregatio.

congregé

Congregé, Congregatus.

conjecturer

Conjecturer, Coniecturare, Coniectare, Coniicere, Coniecturam facere.

Selon que je puis conjecturer, Quantum animi mei coniectura colligere possum, Quantum coniicio.

Qui conjecture et prevoit bien les choses à advenir, Sagax.

conjecture

Conjecture, Coniectura, Coniectatio.

Faulse conjecture, Fallax coniectura.

Entendre par conjecture, Coniectura consequi.

Qu'on scait par conjectures, Coniecturalis.

Choses desquelles on peut faire quelque conjecture, Res positae in coniectura.

On prend conjecture de ce, Ex hac re coniectura ducitur.

Cela me pouvoit servir d'une grande conjecture et raison, que cestuy estoit innocent, Hoc mihi maximo argumento ad huius innocentiam poterat esse.

conjoindre

Conjoindre, Coagmentare, Coniungere, Glutinare, Conglutinare, Fibulare, Intexere, Sociare, Suere, Connectere.

Conjoindre les derniers avec les premiers, Contexere extrema cum primis.

Conjoindre et faire tenir ensemble, Continuare.

Conjoinct, Aptum.

Conjoinct à Antoine, Antonio coniunctus.

Conjoinct et serré, Impactus.

Il n'y a rien si conjoinct et uni que semblables moeurs entre les bons, Nihil copulatius, quam morum similitudo bonorum.

conjonction

Conjonction, Conglutinatio, Cohaerentia, Copulatio, Coniunctio, Connexio.

Next page


PhiloLogic Software, Copyright © 2001 The University of Chicago.